Bỏng mắt do hóa chất là một trong những tai nạn nghiêm trọng nhất trong nhãn khoa, đòi hỏi sự can thiệp cấp cứu kịp thời để giảm thiểu tổn thương và ngăn chặn những biến chứng lâu dài. Trong bài viết này, Hải Yến Eye Care sẽ cung cấp thông tin chi tiết và toàn diện về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị cũng như phương pháp phòng ngừa bỏng mắt do hóa chất.
Nguyên nhân gây bỏng mắt do hóa chất
Bỏng mắt do hóa chất xảy ra khi các chất hóa học tiếp xúc với mắt, gây tổn thương từ nhẹ đến nghiêm trọng tùy thuộc vào loại hóa chất, thời gian tiếp xúc và cơ địa của người bị tai nạn. Sau đây là những nguyên nhân phổ biến:
1. Bỏng do axít
- Axit vô cơ: Các trường hợp bỏng do axit sunfuric hay axit clohydric thường xảy ra tại các cơ sở công nghiệp (như sản xuất ắc quy, mạ kim loại).
- Axit hữu cơ: Gây bỏng trong một số ngành nghề đặc thù như phòng thí nghiệm hoặc do yếu tố tại gia.
2. Bỏng do bazơ
- Bỏng vôi: Gặp trong ngành xây dựng hoặc sinh hoạt hằng ngày.
- Bỏng kiềm (bazơ mạnh): Những người làm việc trong các nhà máy sản xuất xà phòng, đồ nhôm thường là nạn nhân phổ biến.
- Bỏng do benzen: Phát sinh tại các cơ sở sản xuất cao su.
So với axít, bỏng do bazơ thường nguy hiểm và khó điều trị hơn vì các chất bazơ dễ xâm nhập sâu hơn vào trong cấu trúc của mắt, gây tổn hại kéo dài.
Triệu chứng khi bị bỏng mắt do hóa chất
Mức độ nghiêm trọng của bỏng mắt phụ thuộc vào ba yếu tố chính:
- Loại hóa chất tiếp xúc.
- Thời gian hóa chất tồn tại trong mắt.
- Phản ứng và cơ địa của người bệnh.
Sau đây là các triệu chứng đặc trưng:
- Bỏng nhẹ:
- Kích thích mắt nhẹ, giác mạc có thể bị phù.
- Thị lực giảm ít nhưng mắt sẽ đỏ, cộm và khó chịu.
- Bỏng nặng:
- Đau nhức dữ dội.
- Xuất hiện chỗ hoại tử kết mạc màu trắng, tắc mạch máu.
- Giác mạc bị đục mờ hoặc đục trắng.
Nếu bệnh nhân không được điều trị kịp thời, tổn thương mắt có thể tiến triển thành mất thị lực vĩnh viễn, đồng thời gây khó khăn cho việc phục hồi chức năng sinh lý của mắt sau này.
Phân loại bỏng mắt theo mức độ
Poliak (1957) đã đưa ra hệ thống phân loại các mức độ bỏng mắt do hóa chất thành 4 độ cụ thể như sau:
| Độ | Biểu hiện ở mi | Biểu hiện kết mạc và củng mạc | Biểu hiện giác mạc |
|---|---|---|---|
| I | Đỏ da | Cương tụ kết mạc | Tổn thương biểu mô dạng chấm nông |
| II | Bọng nước | Phù kết mạc | Trợt biểu mô giác mạc |
| III | Hoại tử da | Xuất huyết kết mạc | Giác mạc đục mờ |
| IV | Hoại tử dưới da và sụn | Hoại tử kết mạc | Giác mạc đục trắng |
Cách điều trị bỏng mắt do hóa chất
Điều trị bỏng mắt do hóa chất là một quy trình khẩn trương, đòi hỏi sự chính xác nhằm cứu vãn chức năng sinh lý và thị lực của mắt. Sau đây là các nguyên tắc chung trong điều trị:
1. Loại bỏ hóa chất gây tổn thương
- Rửa mắt ngay lập tức bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý. Đây là bước sơ cứu quan trọng nhất để loại bỏ chất gây bỏng và hạn chế tổn thương.
2. Chống đau và nhiễm khuẩn
- Sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc giảm viêm (theo chỉ định của bác sĩ).
- Dùng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng.
3. Ngăn ngừa các tổn thương lâu dài
- Thoa thuốc mỡ để chống dính giác mạc – kết mạc.
- Tăng cường dinh dưỡng giác mạc nhằm hỗ trợ khả năng hồi phục tự nhiên.
4. Điều trị ngoại khoa (nếu cần)
- Với các trường hợp bỏng nghiêm trọng, phẫu thuật hoặc cấy ghép giác mạc có thể được bác sĩ chỉ định.
Phòng ngừa bỏng mắt do hóa chất
Phòng bệnh vẫn luôn tốt hơn chữa bệnh. Dưới đây là những biện pháp cần thiết để giảm nguy cơ bỏng mắt do hóa chất:
- Đối với lao động trong ngành công nghiệp:
- Luôn sử dụng kính bảo hộ và thiết bị an toàn khi làm việc với hóa chất.
- Đảm bảo nơi làm việc có đầy đủ bộ dụng cụ sơ cứu (bao gồm nước rửa mắt).
- Trong sinh hoạt gia đình:
- Tránh để các sản phẩm tẩy rửa mạnh, hóa chất ở nơi dễ tiếp cận với trẻ em.
- Tuân thủ hướng dẫn sử dụng các dung dịch hóa chất.
- Xây dựng ý thức cộng đồng:
- Nâng cao nhận thức về tai nạn hóa chất qua các chương trình truyền thông tại nơi làm việc và xã hội.
Khi nào cần đến Hải Yến Eye Care để điều trị bỏng mắt?
Hải Yến Eye Care là địa chỉ hàng đầu trong việc chăm sóc và điều trị các tổn thương mắt, đặc biệt là các ca bỏng mắt do hóa chất. Với đội ngũ bác sĩ nhãn khoa giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết:
- Cung cấp dịch vụ chẩn đoán và điều trị chuyên sâu phù hợp với từng mức độ tổn thương.
- Đảm bảo lộ trình điều trị an toàn, hiệu quả, hướng tới phục hồi tối đa chức năng thị lực..
Câu hỏi thường gặp về bỏng mắt do hóa chất
1. Làm gì ngay lập tức khi bị bỏng mắt do hóa chất?
Trả lời: Ngay lập tức sử dụng nước sạch để rửa mắt liên tục trong ít nhất 15-20 phút và nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất.
2. Bỏng mắt nặng có thể hồi phục thị lực không?
Trả lời: Điều này phụ thuộc vào mức độ tổn thương và thời gian cấp cứu. Nếu điều trị kịp thời tại các cơ sở uy tín như Hải Yến Eye Care, cơ hội hồi phục sẽ cao hơn.
3. Làm thế nào để biết mình bị bỏng mắt nặng hay nhẹ?
Trả lời: Các triệu chứng như đau nhức dữ dội, giác mạc đục hoặc cảm giác nhìn mờ không cải thiện sau sơ cứu là dấu hiệu nghiêm trọng, cần được chẩn đoán bởi bác sĩ chuyên khoa.
